Steeds meer steeds minder

Vorig seizoen nog trok Stef Bos langs de theaters van de lage landen met een theaterprogramma waarin hij de beste liedjes uit zijn carrière liet horen. In die voorstelling 'Storm' liet hij zich bovendien begeleiden door een uitgebreid scala aan muzikanten. Hoe anders is zijn nieuwe voorstelling, die hij sinds begin dit jaar speelt en die dan ook heel toepasselijk '2008' heet...

Wie hoopt 'Papa' nog eens te horen, 'Pepermunt' of 'Ik hou van de radio', die komt in '2008' bedrogen uit. Stef Bos zingt namelijk uitsluitend gloednieuwe liedjes in de voorstelling, die met elkaar een mooi afgerond verhaal vormen. En dit keer heeft-ie aan drie muzikanten genoeg. "Ik wil steeds meer steeds minder", zegt Stef ergens in de voorstelling. En dat is dan ook het grote thema in de voorstelling. In liedjes en teksten geeft de zanger aan hoe hij zich steeds beter voelt nu hij steeds minder zeker weet, hoe hij gelukkig wordt van het niet weten. Dat wil overigens niet zeggen dat Bos geen meningen heeft, steeds meer steeds minder te vertellen zou hebben. Integendeel zelfs, voor mij is '2008' één van de meest geslaagde theatervoorstellingen die ik van hem gezien heb.

Dat komt vooral natuurlijk door de prachtige teksten die Stef Bos ook nu weer geschreven heeft over de thema's die hem bezighouden. Zo vraagt hij zich in het lied 'Waar staan we nu ?' af wat er toch met het bevrijdende idealisme is gebeurd dat ons beving toen in 1989 de Berlijnse muur viel. "Misschien zoeken we wel naar een vijand omdat we anders niet meer weten wie we zelf zijn", vraagt Bos zich af.

Ook Stef Bos kan in zijn liedjes niet om de liefde heen. In zijn 'Kaapse liefdestrilogie' vat hij de verschillende fases van de liefde knap samen: de eerste verliefdheid, het vermeende geluk en het onafwendbare afscheid. Dat doet hij in drie liedjes die zich niet alleen in het Zuid-Afrikaanse Kaapstad afspelen, maar die deels ook in het Zuid-Afrikaans geschreven zijn. Dat gaat bij Stef soms als vanzelf, vertelt hij in de voorstelling. Want in Zuid-Afrika heeft de Nederlandse Vlaming een derde vaderland gevonden. De hele voorstelling is dan ook van Zuid-Afrika doordrenkt, in tekst, in ritme, in Stefs liefde voor het land. En als ik dan toch kritiek zou moeten leveren op Stef Bos anno 2008 is het misschien dat het accent op Zuid-Afrika misschien net iets té sterk is. Hoewel het land hem opnieuw heeft geïnspireerd tot prachtig nieuw materiaal, zoals een lied over de "bruinmens", een wat vergeten bevolkingsgroep, qua aandacht ingeklemd tussen zwarten en witten.

Stef Bos is in de jaren'60 opgegroeid in een gereformeerd gezin in Veenendaal. En in een interview met 'Trouw' zei hij ooit dat het vroeger bij hem in de kerk "ging om bezieling, niet om de dogma's". Een wijsheid die hij in zijn nieuwste voorstelling meer dan ooit laat doorklinken. Bos wil "steeds meer steeds minder weten", wil zijn zekerheden, zijn "dogma's", loslaten. Maar terwijl hij dat doet klinkt zijn grote bezieling door in de liedjes en teksten die hij presenteert. Misschien wel een kwestie van vroeger goed opgelet te hebben in de Veenendaalse kerkbanken. Het gevolg daarvan: een van de mooiste theatervoorstellingen van dit seizoen. Sterker nog: zonder '2008' is je theaterjaar 2008 niet compleet. Gaat dat zien kortom.