Persarchief

Een verzameling artikelen die in de pers zijn verschenen. Mocht jij artikelen hebben of tegenkomen die niet opgenomen zijn op deze pagina, word je vriendelijk verzocht om even een mailtje te sturen. Mede door jouw hulp kunnen we deze pagina dan uitbreiden...
Sommige artikelen kunnen nog scan-foutjes bevatten. Kom je ze tegen, laat het even weten!

 

In een ander licht

zaterdag 07 november 2009, Nederlands Dagblad, Gerben van IJken

In de kerken waar hij komt om te vertellen over de bijbel voelt hij zich de hofnar. Een dominee, ja die moet exegese geven. Hij als zanger hoeft dat niet te doen. Stef Bos schrijft liever over de beelden uit zijn jeugd. Door twaalf liederen over de Bijbel te zingen kwamen ze weer terug, de menselijke Petrus en een aardige God.

door onze redacteur Gerben van IJken

Voor Stef Bos bestaan geen dogma's die worden gedicteerd uit de kerken. Hij wil wegblijven van theologische discussies. Het werk van een liedjesschrijver is volgens hem  'godje' spelen, iets maken uit niets. ,,Je schept iets maar met een menselijke limiet, waar het ultieme niet haalbaar is. We kunnen het goddelijke niet in de ogen kijken.'' In een ander licht, waarin hij twaalf liederen over personages uit de Bijbel zingt is meer dan een project voor hem. Het is het terugkijken op zijn christelijke opvoeding. ,,Ik ben soms te snel gegaan en moest de verbinding weer leggen, terug vanwaar ik vandaan kom en dit project is misschien wel de vormgeving van een proces waar ik altijd al in zat.'' 

Bos zei ,,volmondig'' ja toen hij werd gevraagd door de NCRV een serie liederen te componeren over personen uit de bijbel, onder de titel de twaalf bevlogenen. Maar van de titel wilde hij af:het limiteerde de zanger in de keuzes voor de personages waarover hij kon zingen. Alleen geloofshelden als Mozes en Elia zouden zo door de selectie zijn gekomen en dat wilde de Bos niet. ,,Die figuren leken teveel op elkaar. Met de titel In een ander licht kon ik ook de menselijke kant van de bijbelse personages laten zien. In 'Petrus' de kwetsbaarheid en in 'Job' het geloof van iemand die op een nulpunt in zijn leven zit''.

En ik heb meer beloofd dan ik waar kon maken/Ik heb getwijfeld en heb soms mijn dromen verraden/een vriend laten vallen/mezelf vervloekt/ik ben een mens van vlees en bloed/

Uit: het lied van Petrus

'Petrus' is een van de favoriete nummers van Bos. Als kind al had bij grote bewondering voor de visser die discipel werd. Bos: ,,Omdat het zo'n mens is. Als kind wil je zo graag associeren met een held, maar Petrus is een mensen-mens. Tuurlijk ga je je vriend niet verraden en tuurlijk dat je onderdruk wordt gezet daar buiten het sanhedrin. En dat hij dan denkt: 'moet ik nu voor mijzelf kiezen, voor mijn eigen hachje?' En dat ook beseffen: 'ik heb iemand laten vallen'. Ik vond Petrus als jongetje al een indrukwekkende, struikelende man met veel kracht die hij niet goed kon focussen. Bij hem is een mooie worsteling van een mens met zijn onvermogens te zien.''

Met de figuren uit de Bijbel is hij nog lang niet klaar. Een aantal personages zijn afgevallen voor dit album, want de limiet stond op twaalf nummers. Zoals Elia, die Bos graag een 'sympatieke terrorist' noemt. ,,Onverschrokken, hoe hij bij die koningen langs ging''. Hij had het verhaal over de profeet graag op het album gehouden maar de muziek van het nummer klopte niet. Bos wilde iets Oost-Europees, iets wilds, iets zigeunerachtigs. Maar de macedonische arrangeur snapte niet waar Bos heen wilde en het nummer werd geschrapt.

,,Of de bijbel Gods woord is, of door God geïnspireerd is,is voor mij een nuance. Tuurlijk heb ik ook een godsbeeld, maar voor mij gaat die voorstelling zo ver dat elke voorstelling die wij ervan maken veel meer gebaseerd is op wat ervan willen maken in onze verbeelding. Ik ben daar heel eerlijk in, ik ben een jongen van de aarde. Dus de vraag of de Bijbel Gods woord is, of geïnspireerd is door God of dat het boek is dat uit inspiratie van mensen is ontstaan.Ik ga uit van het laatste. Maar ik ben daar niet zo mee bezig. Ik vind het gewoon een fantastisch boek en het heeft betekenis in mijn leven''.

En ik maak van wat was een veilige haven/al heb ik die stad al tijden vervloekt/toch lukt mij niet het verleden te laten/voor dat wat het is/een gesloten boek/en als nu omkijk ben ik verloren/maar iets houdt mij nu tegen om verder te gaan/als ik nu omkijk blijf ik voor altijd/ gevangen in alles/wat niet meer bestaat/

Uit: het lied van Lot

,,In België, een volledig geseculariseerd land, komt een gast van achttien naar me toe en die zegt: 'dat nummer van als ik nu omkijk enzo..', hoezo komt dat uit de Bijbel?' En ik begon dat verhaal van Lot te vertellen. Die jongeren daar hebben alleen maar de associatie met de Bijbel als een boek van een instituut dat in België zo goed als failliet is verklaard. Dat bestaat nog wel, maar in de praktijk wordt daar negatief tegen aangekeken. Met als gevolg dat de hele bron, het evangelie of de spiritualiteit dat structuur kan geven in je leven ook wegvalt.''

Op zoek naar inspiratie. al bladerend door een studiebijbel, een Zuid-Afrikaanse vertaling en de oude Statenvertaling constateerde Bos een taalkundige 'kaalslag' in de nieuwe vertalingen. ,,Dat is heel jammer, want een taal wordt gemaakt door al onze voorouders. Die hebben woorden gezongen, die hebben woorden gemaakt met een emotionele klank. Zo'n nieuwe vertaling...,tsja, ik begrijp wel waarom dat gebeurt, maar ik vind ook dat er van mensen verwacht mag worden dat ze het bestuderen. Je moet niet altijd de Bijbel willen brengen naar de mensen, maar je moet mensen naar de Bijbel brengen. Het blijft een beetje de ziekte van deze tijd door te zeggen van: 'ja maar de mensen gaan het niet begrijpen'. Ik denk dat daarmee de mens verschrikkelijk onderschat wordt en je ze de kans ontneemt een mooi woord bij te leren. Dat is geen conservatisme, maar ik ben meer gecharmeerd van het oudere werk. De liefde zij ongeveinsd staat er ergens (Romeinen 12 red.) .Ongeveinsd, wat een mooi woord.''

Want ik ben de wolken en de wind/het vuur dat eeuwig brand/ik ben de stroming/de zee/het grensenloze land/onvoorspelbaar/ik ben niet wat je denkt/er is teveel van mij gemaakt wat ik helemaal niet ben/

Uit: het lied van God

,,Ik heb me daarin gewoon in een theologisch dispuut begeven. Punt.'' Dat was volgens Bos niet de bedoeling van het nummer, dat met een cabaretsk bluesarragement ook muzikaal afwijkt van de andere liederen op het album. Bos: ,,Het lied was technisch gezien een opsomming van wat God niet is. Toen ik mijn vrouw dit voorjaar in Zuid-Afirka de tekst liet lezen, zei ze: 'ja maar, ik wil weten wie God wel is'. Toen dacht ik: 'je hebt gelijk' en toen ben ik gaan opschrijven wat voor mij voorstelbaar is en wat tastbaar is. De wolken, het vuur, de aard. Maar als ik heel eerlijk ben is het lied over God gewoon in de oud-protestantse traditie van 'laat ik nog eens een kerkscheidinkje organiseren'. Als ik echt een lied over God zou moeten maken was ik er niet eens aan begonnen. Of had ik de zin gebruikt 'ik ben wie ik ben' met hele mooie muziek.

Ik ben geen cabertier, maar het is een geestig stuk, een stuk dat ik kon schrijven. Terwijl een lied als Lot of Ruth of Job of Petrus, dat zijn nummers die ik voor een deel heb gekregen, die zijn voor mezelf waardevoller. Maar het lied van God vind ik wel grappig en heel stilletjes weet ik ook wel dat Hij dat ook leuk vindt. Natuurlijk, het is een heel kinderlijk idee: maar als het uit een goede itentie komt, dan kan het niet godslasterlijk zijn. Ik ben niet bang voor God. Ik heb van huis uit zo'n liefdevol Godsbeeld meegekregen. Ik heb hem altijd een hele leuke man gevonden, waarom zou hij kwaad op mij zijn?''


Kader:

Stef Bos (Veenendaal 1961) groeide op in een ,,warm gereformeerd nest''. Hij volgde de lerarenopleiding in Utrecht maar kwam op de kleinkunstschool in Antwerpen terecht.  Hij brak in 1991 in Nederland en België door met het lied Papa waarin hij overeenkomsten en de verschillen tussen hem en zijn vader bezingt. Bos heeft een grote voorliefde voor Zuid-Afrika, hij leerde Afrikaans en nam ook een aantal albums op in die taal. Naast In een ander licht, dat hij opnam voor de NCRV, verschijnen volgend jaar nog twee albums van zijn hand. Een in het Afrikaans en een in het Nederlands.

In een ander licht is een project van de NCRV in het kader van het 85-jarig bestaan van de omroep.
Stef Bos speelt de nummers samen met het Metropole Orkest. Collega's Frank Boeijen,de vlaamse zangeres Riet Muylaert en de Portugese zanger/componist Fernando Lameirinhas zingen een aantal liederen met hem mee. Het idee komt van het theaterprogramma Volgspot, dat al eerder Bijbelgerelateerde (jubileumproject)projecten met het Metropole Orkest realiseerde, zoals De tien geboden (1999) en Zeven Dagen van de schepping (2004) In een ander licht is van een eenmalig radioprogramma uitgegroeid tot een concertregistratie, drie radio- en televisieprogramma's, een website waar Bos een dagboek voor bijhoudt en een CD.


< Terug