Is het dit wat ik zocht?

Hij begon in Veenendaal en zwierf langs de rivier. Hij kwam terecht in Witsand, Zuid-Afrika, waar hij veranderde in een 'verkleurmanneke'. Stef Bos brengt vrijdag in de Stadsschouwburg in Middelburg zijn programma Niemandsland.

Een week lang trok hij zich terug in de stilte. Op Witsand, aan de Kaap in het zuidelijkste deel van Zuid-Afrika. Een eindeloos leeg strand waar de aarde eindigt en de zee begint. En er was een rivier. Net als toen in Veenendaal, zijn geboorteplaats.
Stef Bos, zanger, schrijver, liedjesmaker, is een leven lang op reis om te ontdekken waar hij vandaan komt. Daar in die mooie verlatenheid van het strand aan de Kaap probeerde hij te verklaren waarom hij juist op die plek terecht was gekomen. `Hoe sterk is het toeval. Hoe sterk is het lot. Ben ik wie ik zijn wou. Is het dit wat ik zocht?` Die tekst komt uit Witsand, een lied op zijn nieuwe CD Van Mpumalanga Tot Die Kaap. Het schijfje is een reisverslag en een liefdesverklaring over zijn tien jaar durende verhouding met het land in 'die suide'. Een CD die stroomt als een rivier en je verdrinkt in warme gevoelens voor het land van Suikerbossie.
Stef Bos, de man van vele teksten, musicals, muziek, theaterconcerten, CD's, successen (Papa), prijzen (Zilveren Harp, Edison) is uiteindelijk verliefd geworden op de onbedorven klanken van het Afrikaans. De met een glimlach geboren calvinist heeft zijn luiken ver open gegooid. Hij verdeelt zijn tijd tussen Zuid-Afrika en België.
Bos woonde in Antwerpen, maar het levensritme werd hem daar te druk. Hij leeft nu buiten de stad. ,,Ik wilde stilte. Ik reis al zoveel, ik wilde de koeien horen loeien.`` Om de zoveel tijd vertrekt hij naar Zuid-Afrika. ,,Daar voel ik me ook thuis. Ik heb gewoon een plek nodig om mijn spullen neer te zetten.`` Bos heeft een voortdurend onbestemd gevoel van `weg willen gaan`. Het heeft volgens hem te maken met afstand willen nemen van jezelf. ,,Ik wil ontdekken waar ik vandaan kom door ergens naar toe te gaan. Toen ik 18 was, wilde ik al weg. Maar dat ging niet. Vanaf mijn 29ste was ik niet meer te houden.`` Zo kwam hij in Zuid-Afrika terecht. ,,Afrika is zo zalig. Het levensritme zo ongedwongen. Ik was in Zimbabwe in een zo godverlaten savanne, waar de wind je dwingt tot een ander ritme van je hart, tot een andere manier van denken. In Afrika leven de mensen in het nu. Ze sparen niet; hebben ze iets, dan maken ze het op. `Jij uit het calvinistische Veenendaal leert dat nooit`, zeiden vrienden tegen me. Je leert het wel, zeg ik. Je moet je angst van je af spoelen.`` Stef Bos leefde als blanke in de zwarte cultuur van de Zulu`s, de Xhosa`s, de Sohto`s, de Ndebele. Woonde in hun townships en kwam in hun shebeens, hun kroegen. Daar voelde hij pas echt de kleur van zijn witte huid en ontdekte hij hoe moeilijk het is om die onzichtbaar te maken. Het was de muziek die hem dat mogelijk maakte. ,,Daar vond ik de vrijheid in mijn hoofd, waar ik al zo lang naar op zoek was. Iedereen in Zuid-Afrika zingt. Op weg naar hun werk, op weg naar huis. Dat zocht ik, denk ik...``

Mengelmoes

,,Als je daar met muzikanten samen speelt, gaat het zo anders. Vijftien minuten speelt iemand drie akkoorden. Moet ik nu iets gaan schrijven, denk ik dan, moet ik een melodie maken? Nee, zeggen ze. Dat komt vanzelf. Je moet gewoon doorgaan.`` Het heeft zijn geest verruimd en dat hoor je op zijn CD. Er staat een mengelmoes van dingen op, die voor zijn gevoel op een vreemde manier bij elkaar horen. Stemmen die elkaar zoeken, gedachten die elkaar ontmoeten en dan plotseling is er 'het lied'.
Hij ontdekte de klank van het Afrikaans, taal van de straat, taal van het volk. ,,Wij zeggen kameleon, zij zeggen verkleurmanneke. Iemand die zich opwindt om indruk te maken noemen ze een blaasoppie.`` Zijn zinnen zijn korter geworden in `die suide`. ,,Door de klank te laten klinken, hoef je niet meer zoveel te zeggen. Het gaat er niet meer om hoe je iets zegt, als het gevoel er maar uitkomt.``
Stef Bos, veertig, kent inmiddels de richting waarheen hij wil. ,,Eerst moet je je jeugd uitkakken, onthechten. Inzien dat je in een onomkeerbaar proces zit. Je niet meer op laten naaien. Dat ontdekken is zalig."


< Terug